De verschillende soorten vorst en hun belangrijkste parameters

Met welke gegevens moet rekening worden gehouden om de komst van een voorjaarsvorst te voorkomen?

Het belang van realtimegegevens en de nauwkeurigheid ervan bij het voorkomen van het risico van voorjaarsvorst

Vanuit landbouwkundig oogpunt kan het optreden van een bepaalde temperatuur niet als vorst worden beschouwd, aangezien er planten zijn die de gevolgen van lage temperaturen ondervinden zonder dat het tot nul graden komt.

Afhankelijk van de oorsprong van de vorst kan deze echter op verschillende manieren worden ingedeeld.

Advectievorst

In de eerste plaats wordt advectievorst gekenmerkt door de aankomst van een massa koude lucht waarvan de temperatuur lager is dan 0ºC. De wind is een belangrijke parameter bij dit soort vorst, aangezien er geen thermische inversie is (d.w.z. de temperatuur neemt af naarmate de hoogte toeneemt), en bedraagt meestal meer dan 15 km/u.

Stralingsvorst

Stralingsvorst daarentegen wordt veroorzaakt door een gelaagdheid van de lucht waarbij de onderste lagen kouder zijn en de hogere lagen warmer (thermische inversie). Dit is te wijten aan het verlies van aardse warmte door bestraling gedurende de nacht. Dit soort vorst doet zich voor bij windstilte of weinig wind, omdat de afwezigheid van wind de vermenging van deze lagen verhindert, en ook bij een heldere hemel die een groter warmteverlies van het aardoppervlak mogelijk maakt. Het warmteverlies is groter wanneer de nachten langer worden en het vochtgehalte van de lucht lager is. Zones met vochtophoping en bedekte bodems bevorderen dit soort vorst. Het dak kan echter als een isolator fungeren en warmteverlies van de grond voorkomen als het onder controle wordt gehouden.

Rijp vorst

Tenslotte zijn er twee verdampingsvorsten. Deze worden veroorzaakt door het verlies van water door verdamping aan het oppervlak van de plant. Dit gebeurt wanneer de relatieve vochtigheid daalt en de dauw verdampt. Deze overdracht van energie om het water te verdampen vereist warmte, wat leidt tot afkoeling van de installatie.

Dit soort vorst kan op basis van de visuele effecten in twee categorieën worden ingedeeld:

• Ten eerste is er de witte vorst. Dit gebeurt wanneer ijsvorming op de planten wordt waargenomen. Dit soort vorst doet zich voor bij vochtige luchtmassa's, een kalme wind en een heldere hemel.
• En zwarte vorst, waar geen ijs vormt. Ze worden zo genoemd vanwege de kleur die de plantenorganen kunnen hebben door hun vernietiging door de kou. Dit soort vorst ontstaat wanneer de luchtmassa droog is. Bewolkte of halfbewolkte lucht of turbulentie in de onderste lagen van de atmosfeer bevorderen de vorming van dit soort vorst.

Concreet: hoe kan ik voorjaarsvorst voorkomen?

Een nauwkeurige en voortdurende monitoring van elk van de bovengenoemde parameters ter plaatse, op perceelsniveau, is van essentieel belang voor de bescherming van gewassen die met een of ander controlesysteem zijn uitgerust.

Door de vochtigheidstemperatuur te meten, kan worden geanticipeerd op de minimumtemperatuur die in de komende uren kan worden bereikt, zodat op het juiste moment kan worden ingegrepen.

Daarom integreert Sencrop al een vorstsensor in haar digitale weerstations. Dankzij dit systeem kan de landbouwer het verloop van de temperatuur, zowel de droge als de natte, in real time volgen en dus waarschuwingen creëren zodat hij kan worden verwittigd wanneer de temperatuur onder een bepaalde drempel zakt. Dit maakt vroegtijdige preventie en een betere organisatie mogelijk.

Bovendien maken de historische kaarten een latere analyse van de getroffen gebieden mogelijk naar gelang van de duur en de intensiteit van de laatste vorstperioden.

Windcorp, Raincrop en Leafcrop, 3 precisie weerstations voor uitgebreide bewaking van vorstgegevens. En voor meer informatie: