Opwarming van de aarde en landbouw: welke oplossingen voor de sector ?

Op 20 maart heeft de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC) een nieuw samenvattend rapport gepubliceerd. Daarin worden opnieuw de gevolgen van de klimaatverandering en de oplossingen om die aan te pakken in detail beschreven.

Het staat vast: de temperatuur van het aardoppervlak is met +1,1°C gestegen ten opzichte van het pre-industriële tijdperk (1850-1900). Hetzelfde geldt voor het zeeniveau, met een bevestigde stijging van 20 cm tussen 1901 en 2018. Ondanks de inspanningen is de stabilisatie van de opwarming van de aarde ver te zoeken.

Wat zijn de risico's vanuit meteorologisch oogpunt?

Terwijl landbouwers al te maken hebben met de grillen van het vaak onzekere weer, zal de opwarming van de aarde bepaalde weersverschijnselen nog versterken. Ze zullen extremer en gevaarlijker worden en alle regio's van de wereld zullen erdoor worden getroffen. Concreet zullen de hittegolven die we nu al meemaken langer duren en intenser en vaker voorkomen. Ook zou er meer neerslag kunnen vallen, waardoor na perioden van ernstige droogte voor overstromingen moet worden gevreesd. "Extreme dagelijkse neerslag zal met ongeveer 7% toenemen voor elke extra graad opwarming van de aarde", waarschuwde de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) onlangs.

Het IPCC maakt zich bijvoorbeeld ook zorgen over de stijging van de zeespiegel, zoals aan het begin van dit artikel is vermeld. Tijdens zware stormen en in een context van hoge getijdencoëfficiënten zal de zee vaker onder water komen te staan. Overstromingen, sterker dan wat we nu kennen, zijn te vrezen.

Landbouw en klimaatverandering

Dit beroep wordt rechtstreeks beïnvloed door de opwarming van de aarde. Die veroorzaakt nu al elk jaar aanzienlijke landbouwverliezen over de hele wereld.

In zijn laatste conclusies en in het geval van een scenario met een temperatuurstijging van 3°C op aarde geeft het IPCC aan dat de risico's van landbouwverliezen zullen vertienvoudigen. Een verlies vermenigvuldigd met 2 of 3 als gevolg van zeer hoge temperaturen die leiden tot "thermische stress" van de plant. Om nog maar te zwijgen van de "waterstress", die de laatste jaren op grote schaal is vastgesteld door periodes van droogte die nu al intens en soms historisch zijn, vooral in het westen en zuiden van het continent.

In sommige Europese landen, zoals Frankrijk, Spanje en Italië, betekent de opwarming van de aarde ook meer wijdverspreide bos- en vegetatiebranden. In 2022 zijn veel branden in het hart van landbouwgebieden waargenomen. Het is van essentieel belang dat de opwarming van de aarde wordt beperkt tot 1,5°C ten opzichte van het pre-industriële tijdperk, aangezien de tekenen van de opwarming van de aarde elk seizoen sterker lijken te worden.

Maar gelukkig bestaan er oplossingen.

In het tweede deel van zijn in 2022 gepubliceerde zesde rapport beveelt het IPCC boeren aan hun klimaatbestendigheid te vergroten door "gewassen en vee te diversifiëren" en "bomen en struiken op velden te planten voor schaduw en organische mest".

Bovendien zal het in de nabije toekomst noodzakelijk zijn bepaalde gewassen op te geven en over te schakelen op andere die beter aan deze klimaatveranderingen zijn aangepast.

Dankzij de studie van de bodem en duurzame landbouwtechnieken kan het water, dat eenmaal als regen valt, beter worden bewaard. Boeren zelf promoten dit op sociale netwerken. "Bodembehoudslandbouw en plantbedekking helpen de klimaatverandering te bestrijden", legde landbouwer David Guy in februari 2019 uit.

Sencrop, landbouwers helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering

De missie van Sencrop is boeren te helpen dagelijks betere beslissingen te nemen voor meer comfort, betere opbrengsten en een gecontroleerde milieu-impact.

Door boeren toegang te geven tot ultra-lokale weergegevens direct vanaf hun velden, werkt de Sencrop-oplossing op twee niveaus.

Sencrop stelt landbouwers in staat te anticiperen op toekomstige weersomstandigheden en -verschijnselen.

Voor een sector die zo afhankelijk is van weersomstandigheden en in een context van klimaatverandering, is toegang tot nauwkeurige en betrouwbare weergegevens essentieel. Hierdoor kunnen boeren anticiperen op toekomstige risico's en hun landbouwwerkzaamheden hierop aanpassen.

Sencrop stelt telers in staat hun ecologische voetafdruk te verkleinen.

Sencrop helpt producenten namelijk om :

• hun behandelingsfrequentie. Het uitvoeren van een behandeling in optimale weersomstandigheden betekent het voorkomen van product drift, het waarborgen van de effectiviteit en dus het verminderen van het aantal toepassingen.

• het aantal ritten en dus brandstofbesparing.
• de hoeveelheid water die voor irrigatie wordt gebruikt. Gebruikers hebben gemeld dat ze met de Sencrop-oplossing tot 80 mm water per seizoen besparen, ofwel 800 m3 per hectare. Het stelt gebruikers in staat om de waterstatus van hun percelen te monitoren en hun irrigatie op het optimale moment te starten.